SOŁTYS WSI KROSNA:

Piotr Kęder

Numer telefonu: 600406579

Statut Sołectwa Krosna


POWIERZCHNIA: 620,73

ILOŚĆ DOMÓW: 128

LICZBA LUDNOŚCI: 545

Wieś Krosna leży po obydwu stronach Krośnieńskiego Potoku, lewobrzeżnego dopływu  rzeki Łososiny. Pierwsza wzmianka w dokumentach historycznych dotycząca wsi pochodzi z 1324 roku. Wtedy to starosądecki klasztor otrzymał przywilej kupna wsi Krosna ( Krostna). Musiała więc istnieć wcześniej. 

W 1367 roku ksieni klasztoru Klarysek Małgorzata oddała sołtystwo Krosnej na prawie magdeburskim niejakiemu Abrahamowi (prawdopodobnie Niemcowi z pochodzenia). Sołectwo to zostało założone na terenie pokrytym wówczas lasem, celem pomnożenia dochodów klasztornych.

W XV wieku kronikarz Długosz wymienia Krosnę jako wieś należącą do parafii ujanowickiej i do dóbr klasztoru starosądeckiego. Było w niej wówczas 5 gospodarstw kmiecych i sołtys posiadający młyn i karczmę. Dziesięcinę płacono biskupowi krakowskiemu.

Dokument erekcyjny Beneficjum Ujanowickiego z roku 1526 nakazuje kmieciom i sołtysowi z Krosnej świadczyć na rzecz plebana ujanowickiego. W roku 1614 w Krosnej było już 9 gospodarstw kmiecych i jeden zagrodnik, a w roku 1698 – 10 gospodarstw kmiecych, 5 zagrodników, 7 chałupników i 8 komorników. Inwentarz  klucza strzeszyckiego z 1721 roku rejestruje w Krosnej 20 domów (chałup), w których mieszka 58 osób.

Ciekawostką życia obyczajowego Krosnej  w XVIII wieku było istnienie tzw. rugownika (prokuratora). Wybierany on był zwykle z pośród poważniejszych gospodarzy, a jego zadaniem było oskarżanie poddanych przed sądem w przypadku gdy nie było oskarżyciela prywatnego. Dotyczyło to głównie cudzołóstwa, nie wykonywania praktyk religijnych, picia w obcych karczmach itp. Z tego okresu  zachowała się do dziś nazwa osiedla „Sędziówka”. Istnieje również inna miejscowa tradycja, która mówi iż na „Sędziówce” poddani klucza strzeszyckiego otrzymywali kije od oficjalistów  barona Brunickiego.

W roku 1772 Krosna wraz z całą Galicją przeszła pod panowanie austriackie i po roku 1782 (konfiskata klasztoru) dostała się pod zarząd dóbr państwowych (kameralnych). W 1833 roku klucz strzeszycki do którego należała Krosna został sprzedany baronowi Brunickiemu z Pisarzowej. Do czasu zniesienia pańszczyzny (1848 r.) mieszkańcy Krosnej odrabiali ją dla dworu  w Pisarzowej. Kroniki z tego czasu wspominają iż ekonomowie Brunickiego   „ strasznie się z ludem obchodzili”.

Istniejącą od czasów Długosza karczmę Brunicki sprzedał w roku 1870 Jabramowi, żydowi z Ujanowic, od którego odkupił ją Józef Mrozowski w 1909 roku i urządził w niej pracownię artystyczno-rzeźbiarską.

W 1857 roku Krosna liczyła już 87 domów Tak duży przyrost wiąże się ze zniesieniem pańszczyzny. Liczba mieszkańców  w 1840 roku wynosiła 450 osób, a po stu latach (1940 r.) - 650 osób. W tym okresie na wskutek przeludnienia ok. 650 osób musiało opuścić wieś, emigrując „za chlebem”.

W roku 1864 powstała w Krosnej prywatna szkoła. Do tego czasu część dzieci z Krosnej uczęszczała do szkoły w Ujanowicach. W 1897 roku powstała ochronka dla dzieci, złączona ze szkółką prywatną, którą prowadziły zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Starowiejskich. W latach 1905-06 wybudowano przy ochronce kaplicę publiczną. W 1913 roku powstała w Krosnej publiczna szkoła powszechna, w której do II wojny światowej uczyły siostry, a od roku 1940 nauczyciele świeccy. Obecny budynek szkolny wybudowano w latach 60-tych XX wieku.

W roku 1970 utworzono w Krosnej samodzielną parafię pw. św. Józefa, a w latach 80-tych XX wieku vis a vis wspomnianej kaplicy, wybudowano nowoczesny okazały kościół. W tym też czasie w miejscu starej ochronki wybudowano nowy budynek dla Sióstr Służebniczek N.M.P., które nadal prowadzą Niepubliczne Przedszkole dla dzieci z Krosnej.
W roku 1997 wieś nawiedziła wielka powódź, czyniąc znaczne szkody  zwłaszcza w jej dolnej części. W ramach usuwania skutków w/w powodzi wybudowano nowe mostki i przepusty, a także uregulowano i wzmocniono brzegi Krośnieńskiego Potoku w centrum wsi. Gruntownie odnowiono zniszczony w czasie powodzi budynek szkolny. Zmodernizowano też biegnącą przez wieś główną drogę, którą można dojechać do sąsiadującego z Krosną od północy Dobrociesza w pow. brzeskim.

Zapoczątkowane przez rodzinę Mrozowskich tradycje artystyczno-rzeźbiarskie, są tu nadal kontynuowane. We wsi jest kilku rzemieślników trudniących się wyrobem ozdobnej galanterii drzewnej.