XV Rajd Szlakami Tajnego Nauczania im. Zofii Oleksy odbył się w dniach 9-10 czerwca 2022 roku. Zorganizowany został przez Zespół Szkolno-Przedszkolny w Ujanowicach we współpracy z GOKiS w Laskowej, finansowym wsparciem Wójta Gminy Laskowa i honorowym patronatem Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.
Wzięli w nim udział najstarsi uczniowie ze wszystkich szkół podstawowych Gminy Laskowa. Na trasy marszu wyruszyło 11 drużyn, których przystankami były domy – ośrodki tajnych kompletów z czasów ostatniej wojny w miejscowościach Ujanowice - Żmiąca - Jaworzna - Krosna - Strzeszyce - Sechna, cmentarze - miejsca spoczynku nauczycieli tajnego nauczania.
Młodzież pragnęła oddać hołd cichym bohaterom - nauczycielom tajnego nauczania, którzy już w październiku 1939 r. stworzyli konspiracyjny system nauczania i ryzykując własnym życiem w okresie okupacji walczyli słowem o zachowanie polskości. Do dziś żyją uczniowie tajnych kompletów, którzy wspominają nauczycieli z okresu okupacji. To właśnie te opowieści o miejscach, ludziach i wydarzeniach chcemy przybliżyć młodzieży, aby znała historię swego regionu.
Późnym popołudniem młodzież rajdowa dotarła do budynku ZSP w Ujanowicach, gdzie po spożyciu tradycyjnego bigosu rajdowego i krótkim odpoczynku udała się do miejscowego kościoła na mszę świętą w intencji zmarłych profesorów i uczestników tajnych kompletów. Ksiądz proboszcz Wiesław Dzięgiel wygłosił kazanie, w którym zachęcał młodzież do przekraczania mostów i czerpania z tradycji, przeszłości tego, co wartościowe, dobre, cenne i godne uwagi, aby łączyć pokolenia: przeszłe z teraźniejszymi i odważnie kroczyć w przyszłość.
Potem pani dyrektor mgr Wiesława Szarek złożyła biało-czerwone kwiaty pod pamiątkową tablicą i kamiennym obeliskiem upamiętniającym poświęcenie i niezłomną postawę nauczycieli w czasie okupacji. Towarzyszący jej uczniowie zapalili symboliczne znicze. Wszyscy uczestnicy wydarzenia minutą ciszy uczcili pamięć cichych bohaterów.
Przed rozpoczęciem wieczornicy pani dyrektor Wiesława Szarek powitała gości: m.in. władze samorządowe gminy Laskowa, przedstawicieli Kuratorium Oświaty tj. panią Grażynę Prusak-Burdacką, byłych uczniów tajnego nauczania, rodzinę Zofii Oleksy, nauczycieli ZNP z terenu Limanowej, nauczycieli emerytów.
Ważnym punktem rajdu stała się wieczornica w wykonaniu uczniów ZSP w Ujanowicach, przygotowana pod kierunkiem mgr Sylwii Puch oraz mgr Katarzyny Stach. Słowa Jana Pawła II „ Nie wystarczy przekroczyć próg, trzeba iść w głąb” stały się mottem patriotycznego spotkania. Realia nauki w tajnych kompletach oddały scenki rodzajowe wykonane przez uczniów, a ich dopełnieniem były filmy o nauczycielach i uczniach tajnych kompletów w wykonaniu niezwykle utalentowanego ucznia kl. VIII Michała Pajora. Szczególnym uznaniem cieszył się chór młodzieżowy za piękne wykonanie patriotycznych pieśni, które niezwykle wymownie trafiały do serc słuchaczy i spotykały się z aplauzem wszystkich uczestników.
Na zakończenie słowa podziękowania dla młodzieży za piękną patriotyczną postawę wyraził Wójt Gminy Laskowa, Pan Piotr Stach. Głos zabrała również wnuczka pani Zofii Oleksy, Maria Puchal, która podziękowała za zaproszenie, młodzieży za piękną lekcję patriotyzmu i w ciepłych słowach wspominała organizatorkę tajnych kompletów. Także słowa uznania za pamięć o tajnym nauczaniu na naszym ujanowickim terenie wyraziła pani Maria Król, emerytowany nauczyciel historii, autorka publikacji o tajnym nauczaniu na Limanowszczyźnie.
Następnie młodzież rajdowa wzięła udział w trzech konkursach: wiedzy o tajnym nauczaniu, piosenki turystycznej, znajomości zasad udzielania pierwszej pomocy i wyposażenia apteczki, po czym odbyła się dyskoteka. Rano po śniadaniu grupy rajdowe odwiedziły cmentarz, gdzie na grobach profesorów tajnego nauczania złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze.
Po powrocie z cmentarza na sali gimnastycznej odbyło się podsumowanie rajdu przez panią dyrektor, wójta gminy Laskowa i dyrektora GOKiS. Szlakiem ważnych wydarzeń historycznych wędrowało 116 uczestników oraz 11 opiekunów. Rozstrzygnięte zostały konkursy: uczniom wręczono dyplomy i nagrody książkowe. Oto zdobyte równorzędne miejsca przez grupy rajdowe:
I miejsca - Sokoły Kamionka Mała , Sokoły Jaworzna , Wędrowcy Ujanowice
II miejsca - Kociaki Laskowa, Sechlańska Armia, Sokoliki Ujanowice, Laskowskie Skrzaty
III miejsca – Mrufeczki Ujanowice, Tajniacy z Ujanowic, Żmiąckie Orły, Zdobywcy Szlaków Krosna
Organizatorzy rajdu składają podziękowania wszystkim obecnym oraz tym, którzy przyczynili się do uświetnienia tego wydarzenia.
