Człowieka trzeba mierzyć miarą serca-Jan Paweł II
Pod takim hasłem w dniach 6 -7 czerwca 2023 roku odbył się już XVI rajd poświęcony pamięci nauczycieli i uczniów tajnego nauczania, którzy w czasie II wojny światowej na terenach byłej gminy Ujanowice krzewili wiedzę w tajnych kompletach. Osiem drużyn młodzieży (89 uczniów) najstarszych klas z terenu gminy Laskowa oraz gościnnie z Łososiny Górnej wraz z opiekunami przemierzyło wyznaczone szlaki, poznając domy, punkty, miejsca nauki młodzieży w trudnej wojennej rzeczywistości.
O godz. 17.00 uczestnicy rajdu oraz zaproszeni goście wzięli udział w mszy świętej w intencji zmarłych profesorów i uczniów tajnego nauczania, którą odprawił proboszcz Ujanowic Wiesław Dzięgiel i ks. katecheta – Rafał Bocheński. Ksiądz proboszcz wygłosił kazanie o bardzo wczesnym podjęciu na naszym terenie tajnego nauczania przez nauczycieli, którzy traktowali naukę miejscowej młodzieży jako swoją powinność.
Potem rajdowicze i zaproszeni goście z pocztem sztandarowym udali się do szkoły, gdzie na placu przed obeliskiem wzniesionym ku czci nauczycieli tajnego nauczania wzięli udział w oddaniu hołdu zmarłym nauczycielom: złożeniu wiązanki biało-czerwonych kwiatów przez delegację uczniów, uroczystym podniesieniu flagi państwowej, odśpiewaniu hymnu Polski oraz minutą ciszy ku uczczeniu ich pamięci.
Następnie wszyscy udali się na wieczornicę poświęconą organizatorom tajnych kompletów, zwłaszcza Zofii Oleksy, ks. Bernardynowi Dziedziakowi, którzy z letargu obudzili okoliczne wioski, w porywie serca, z niebywałą determinacją podejmowali starania o ich przyszłość, krzewiąc polską oświatę, broniąc godności i lepszej przyszłości dzieci i młodzieży. Pani dyrektor mgr Magdalena Filipek podziękowała władzom samorządowym, które wspierały szkołę w działaniach, a także za patronat nad rajdem: Okręgowemu Muzeum w Nowym Sączu, Małopolskiemu Okręgowi Związku Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie, współorganizatorowi rajdu dyrektorowi GOKiS w Laskowej. To jednocześnie byli sponsorzy nagród dla grup rajdowych.
Pani dyrektor również przywitała przybyłe na uroczystość władze: Prezesa Małopolskiego Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie- p. Arkadiusza Boronia, Prezesa okręgu ZNP z Limanowej- p. Elżbietę Mordarską, władze samorządowe z terenu naszej gminy: Przewodniczącą Rady Gminy- p. Annę Gurgul, Sekretarza Gminy- p. Jana Orła, Skarbnika Gminy- p. Dorotę Orzeł, Kierownika GZOSiP- p. Bożenę Chełmecką, Dyrektora GOKiS w Laskowej- p. Zdzisława Pajora, sołtysa wsi Ujanowice- p. K. Rosiek, rodziny nauczycieli tajnych kompletów oraz uczniów- p. Marię Puchal, p. Annę Liszkę, p. Annę i Darię Dąbal, panią Małgorzatę Sromek z córką, dyrektorów szkół z terenu naszej gminy, dyrektorów emerytów: p. Dyrektor Bożenę Szpiech, p. Dyrektor Elżbietę Sabik, byłych nauczycieli, opiekunów i młodzież rajdową.
Pani dyrektor podziękowała także nauczycielom szkoły w Ujanowicach pracującym nad przygotowaniem i organizacją rajdu, a szczególnie p. Sylwii Puch i p. Katarzynie Stach za przygotowanie części artystycznej oraz p. Magdalenie Czachurskiej- Bieda, p. Monice Matras, p. Monice Kuśnierz – Ruchała i p. Joannie Orzeł za dekorację.
Kolejno głos zabrali zaproszeni goście: Prezes Małopolskiego Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego w Krakowie p. Arkadiusz Boroń, który wyraził uznanie dla działalności nauczycieli tajnego nauczania i organizatorów rajdu za wspaniałą lekcję historii.
W imieniu rodzin nauczycieli tajnego nauczania głos zabrała wnuczka p. Zofii Oleksy, pani Maria Puchal dziękując za przepiękną uroczystość upamiętniającą nauczycieli i uczniów tajnego nauczania.
Od godziny 21.00 rajdowicze rywalizowali w konkursach wiedzy o tajnym nauczaniu, piosenki turystycznej , wyposażeniu apteczki. I miejsce zdobyła drużyna: Sto twarzy grzybiarzy z ZSP w Ujanowicach, II miejsce wywalczyli Piechurzy z ZSP nr 4 w Łososinie Górnej, oraz Dzikie Dzieci z SP w Krosnej, III miejsce zajęły drużyny Zwiadowcy z ZSP w Laskowej, Ptaki nocy z SP w Żmiącej i IV miejsca Sokoły z SP w Jaworznej, Sechlońskie Chłopy i Trzy Dziopy ze SP w Sechnej oraz Sokoliki z Ujanowic.
W drugim dniu uczestników rajdu odwiedził Starosta Powiatu Limanowskiego p. Mieczysław Uryga, który wspólnie z rajdowiczami złożył hołd zmarłym profesorom na ujanowickim cmentarzu, zapalając znicze na ich grobach i składając kwiaty. Wspólnie z Dyrektorem GOKSiT w Laskowej i Dyrektorem szkoły wręczył nagrody dla zwycięskich drużyn.
W podsumowaniu podjętych działań należy stwierdzić, że nauczyciele tajnego nauczania, wpajali wojennemu pokoleniu prawdę, patriotyzm, tym samym umożliwiali przetrwanie polskości.
Dla uczniów ważny był udział w dostępie do dobrodziejstwa edukacji i wiedzy dającej późniejszy dobry start zawodowy i życiowy w powojennej rzeczywistości.
Najwymowniejszym jednak pomnikiem są postawy współczesnych uczniów. Chcą oni poznawać przeszłość, brać udział w rajdzie, a ich zaangażowanie na pewno nie pójdzie na marne. Organizatorzy rajdu, opiekunowie grup są przekonani, że tak jak wojennemu pokoleniu udało się nie poddać zwątpieniu, wbrew nieludzkim warunkom ocalić swoje człowieczeństwo, tak młode pokolenie będzie czerpać z postaw tych, którzy pokazują, że podejmowane w życiu wybory są trudne, a efekty ich nie są od razu widoczne. Przychodzą dopiero po upływie czasu i wymagają odwagi i poświęceń.
